Według osób starszych „zdrowe starzenie się” wiąże się z pewnymi zasadami. Dla seniorów liczą się możliwości zrealizowania swoich planów i marzeń. Dla starszej osoby ważna jest motywacja do działania. Seniorzy powinni podjąć walkę z przewlekłymi chorobami, paleniem tytoniu, otyłością i zacząć zdrowo odżywiać się.
Aby opóźnić procesy starzenia należy zacząć aktywnie i zdrowo żyć. Najistotniejsza jest przede wszystkim profilaktyka. Wiele zależy jednak od takich elementów jak np. czynniki środowiskowe (w tym styl życia, odpowiednia dieta i aktywność fizyczna) oraz czynniki genetyczne i psychologiczne (w tym usposobienie seniora, jego charakter), a także czynniki społeczne–, czyli kontakty z innymi ludźmi.
Wiele osób w wielu powyżej sześćdziesięciu lat nie choruje i prowadzi aktywny tryb życia. W przypadku seniorów chorych, można wymienić tych, którzy są sprawni mimo schorzeń oraz chorych z różnym stopniem niesprawności. Kilka procent seniorów stale odczuwa lęki. Bywa też, iż starsze osoby zaczynają być wybuchowe i nerwowe.
Najczęstsze przyczyny tego zachowania to: nerwice, depresja, otępienie albo zaburzenia psychiczne, które pojawiają się w starszym wieku. Do poważnych chorób w tym okresie zalicza się otępienia Alzheimera.
Nerwica lękowa jest jedną z powszechniejszych chorób starszych osób. Wskutek napięcia mięśniowego, trudno jest im się zrelaksować, a oprócz tego odczuwają zaburzenia snu oraz szybkie bicie serca, zaburzenia czynności przewodu pokarmowego, częste oddawanie moczu, drżenie rąk, pocenie się, ucisk w gardle, itp.
Jakość życia seniora w rodzinie, zależy od jej struktury, relacji pomiędzy członkami oraz statusu ekonomicznego. Czynniki te mają znaczący wpływ na stan psychiczny starszej osoby. W przypadku niezgody dochodzi do napiętych sytuacji i seniorzy zaczynają odczuwać przygnębienie, martwić się o dobre relacje z innymi ludźmi oraz odczuwać lęki.
W analizie literatury wymienia się różne potrzeby seniorów. Osoby starzejące się chcą być szanowane i pozostawać w kontakcie z najbliższymi, a także czuć się bezpiecznie wśród znajomych, sąsiadów i rodziny.
Starsze osoby zazwyczaj mają mniejsze potrzeby seksualne, co wiąże się ze zmianami w układzie rozrodczym, i z problemami w znalezieniu partnera oraz negatywnym odbiorem seksualnych zachowań w tym wieku. Potrzeba bezpieczeństwa wychodzi na plan pierwszy z powodu narastających problemów zdrowotnych oraz niewystarczającej opieki medycznej, a także niekorzystnej sytuacji materialnej i braku wsparcia ze strony najbliższych.
Seniorzy w wieku powyżej 65 lat są w trudnej fazie życia. Większość z nich narzeka na utratę sprawności fizycznej oraz przewlekłe choroby. Bardziej niż kiedykolwiek, potrzebują zainteresowania ze strony swojej rodziny.
W przypadku starzenia częstym zjawiskiem jest odczuwanie cierpienia. Jest ono spowodowane perspektywą śmierci, oraz utratą najbliższych i coraz gorszym stanem zdrowia. Starsza osoba zazwyczaj potrzebuje pomocy materialnej i emocjonalnej. Dobrym rozwiązaniem jest wtedy ciepła rozmowa, przyjazne gesty ze strony najbliższych albo wizyta pracownika socjalnego z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.
Ludzie starsi przeważnie nie nadążają za zmianami w ich życiu. Wynika to z postępu technicznego oraz tego, iż ich wiedza nie wystarcza w radzeniu sobie z różnymi wyzwaniami w starszym wieku. Dlatego ważne jest, aby senior był jak najdłużej samodzielny. Dla osób powyżej 65 roku życia poleca się np. dalszą edukację i nawiązywanie kontaktów z innymi ludźmi w czasie studiowania na Uniwersytecie Trzeciego Wieku.
Starsi, samotni ludzie są mniej aktywni, dlatego powinni zorganizować sobie codzienne zajęcia i utrzymywać kontakty z innymi ludźmi w celu zmniejszenia poczucia izolacji.
W starszym wieku, gdy senior odczuwa samotność najlepiej pójść do znajomych, rodziny albo do najbliższego Domu Kultury, na zajęcia dla emerytów i rencistów. Dla tych osób organizuje się spotkania przy ciastku i herbacie oraz pogadanki, a także wyjazdy na wycieczki i wieczorki taneczne. W grupie z innymi osobami senior może spędzić miło i przyjemnie czas.
Autor: lekarz medycyny Agnieszka Dorota Szczepanik
Bibliografia
- Tobiasz – Adamczyk, B (2009). Społeczne aspekty starzenia się i starości, w: Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Podręcznik dla lekarzy i studentów, Praca zbiorowa pod red. Grodzicki T, Kocemba J, Skalska A Gdańsk: Via Medica, s. 37-41
- The 15 Most Common Health Concerns for Seniors
- Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015. Załącznik do uchwały Nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007. s. 2-75
- Older Adults’ Health and Age-Related Changes, www.apa.org ›
- Szwałkiewicz, E. (2009). Potrzeby życiowe człowieka – podstawy teoretyczne, w: Opieka nad osobami przewlekle chorymi, w wieku podeszłym i niesamodzielnymi, Praca zbiorowa pod red. Talarska D, Wieczorowska – Tobis K, Szwałkiewicz E Warszawa: PZWL, str. 113-116
- Senior Care is a Family Issue – Comfort Keepers, www.comfortkeepers.com/
