Kombatanci

Kombatanci należą do szczególnej grupy seniorów. Są oni bowiem zasłużeni dla kraju, gdyż często w ramach działań wojennych walczyli o nasza ojczyznę. Mając na względzie troskę o tych, którzy nie wahali się, kiedy należało poświecić się dla kraju nasze państwo wspiera seniorów mogących poszczycić się tytułem kombatanta.

Kim jest kombatant

Ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, już w artykule 1 tejże ustawy jasno wskazano kim jest kombatant. Zgodnie zatem z prawną definicją za kombatanta uznaje się te osoby, które uczestniczyły w wojnach i innych działaniach zbrojnych oraz powstaniach narodowych, a także były członkami formacji wojskowych lub innych organizacji, które walczyły o wolną i niepodległą Polskę.

Czytając dalej ustawę otrzymujemy również szczegółowe wyszczególnienie tego, czym jest działalność kombatancka. Cytując zatem wprost ustawę jest to:

  • pełnienie służby wojskowej w Wojsku Polskim lub w polskich formacjach wojskowych przy armiach sojuszniczych podczas działań wojennych prowadzonych na wszystkich frontach przez Państwo Polskie,
  • uczestniczenie w ramach polskich formacji i organizacji wojskowych w I wojnie światowej, w powstaniach narodowych i walkach o odzyskanie lub utrzymanie terytoriów Rzeczypospolitej Polskiej,
  • pełnienie służby w polskich podziemnych formacjach i organizacjach, w tym w działających w ramach tych organizacji oddziałach partyzanckich w okresie wojny 1939-1945,
  • pełnienie służby wojskowej w armiach sojuszniczych, a także w sojuszniczych organizacjach ruchu oporu w okresie wojny 1939-1945, z wyjątkiem formacji Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (NKWD) oraz innych specjalnych formacji, które prowadziły działalność przeciwko ludności polskiej,
  • pełnienie służby w polskich podziemnych formacjach wojskowych lub organizacjach niepodległościowych na terytorium Państwa Polskiego w jego granicach sprzed dnia 1 września 1939 r. oraz w granicach powojennych w okresie od wkroczenia armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) do końca 1956 r., jeżeli były to formacje lub organizacje stawiające sobie za cel niepodległość i suwerenność Rzeczypospolitej,
  • uczestniczenie w walkach w jednostkach Wojska Polskiego oraz zmilitaryzowanych służbach państwowych z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz grupami Wehrwolfu,
  • uczestniczenie w tzw. Niszczycielskich Batalionach („Istriebitielnych Batalionach”) na dawnych ziemiach polskich w województwach: lwowskim, stanisławowskim, tarnopolskim i wołyńskim w obronie ludności polskiej przed ukraińskimi nacjonalistami, w latach 1944-1945.

Obok działalności wprost określonej, jako kombatancka ustawa o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego wskazuje także na takie zachowania, które należy traktować, jako im równorzędne. Są to:

  • pełnienie funkcji cywilnych we władzach powstań narodowych oraz w administracji podziemnego Państwa Polskiego w okresie wojny 1939-1945, a także w podziemnych niepodległościowych organizacjach cywilnych w latach 1945-1956,
  • udział w okresie do 31 grudnia 1945 r. w walkach o zachowanie suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego w zmilitaryzowanych służbach państwowych,
  • prowadzenie w okresie wojny 1939-1945 zorganizowanego i profesjonalnego tajnego nauczania dzieci i młodzieży,
  • dawanie schronienia osobom narodowości żydowskiej lub innym osobom, za których ukrywanie w latach 1939-1945, ze względu na ich narodowość lub działalność na rzecz suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej – groziła kara śmierci,
  • zaokrętowanie marynarzy polskich w charakterze członków załogi na statku bandery własnej lub bandery koalicyjnej, przeznaczonym do działań wojennych w okresie wojny 1939-1945,
  • uczestniczenie w latach 1914-1945 w walkach o polskość i wolność narodową Śląska, Wielkopolski, Ziemi Lubuskiej, Gdańska, Pomorza i Ziemi Kaszubskiej oraz Warmii i Mazur, a także innych ziem zagarniętych przez zaborców,
  • czynny udział w zbrojnym wystąpieniu o wolność i suwerenność Polski w Poznaniu w czerwcu 1956 r., który spowodował śmierć lub uszczerbek na zdrowiu,
  • poniesienie śmierci, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia na czas powyżej siedmiu dni w grudniu 1970 r. na Wybrzeżu wskutek działania wojska lub milicji podczas wystąpień wolnościowych,
  • przebywanie w  niewoli lub obozach internowanych oraz w obozach podległych Głównemu Zarządowi do Spraw Jeńców Wojennych i Internowanych (GUPWI) NKWD, a od marca 1946 r. MWD ZSRR, i obozach podległych Wydziałowi Obozów Kontrolno-Filtracyjnych NKWD, a od marca 1946 r. MWD ZSRR, spowodowanego działalnością kombatancką,
  • przebywanie w hitlerowskich więzieniach, obozach koncentracyjnych i ośrodkach zagłady oraz w innych miejscach odosobnienia, w których warunki pobytu nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa, a także w więzieniach i poprawczych obozach pracy oraz poprawczych koloniach pracy podległych Głównemu Zarządowi Obozów i Kolonii Poprawczych (GUŁag) NKWD, a od marca 1946 r. MWD ZSRR, a także w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski – spowodowanego działalnością zbrojną o wolną i niepodległą Polskę w okresie do 31 grudnia 1945 roku.

Uprawnienia kombatanta w ramach służby zdrowia

Kombatanci mają prawo do pierwszeństwa w dostępie do usług medycznych takich jak, opieka pielęgniarki środowiskowej czy przyjęcie do domu pomocy społecznej. Co ważne, osoby o tym statusie mogą być przyjmowane do lekarzy w ramach pierwszeństwa. Także wiele aptek wprowadza zasadę priorytetowego obsługiwania kombatantów.

Dodatkowe świadczenia emerytalne dla kombatantów

Osoby, które spełniają przesłanki to tego, by otrzymać status kombatanta mają przewidziane  dodatkowe uprawnienia do otrzymywania wraz z emeryturą:

  • dodatku kombatanckiego,
  • ryczałtu energetycznego,
  • dodatku kompensacyjnego.

Ponadto w przypadku osób, które nie posiadają jeszcze uprawnień emerytalnych możliwe jest złożenie wniosku o przejście na emeryturę po osiągnięciu 55 lat przez kobiety i 60 przez mężczyzn. Warunkiem jest jednak posiadanie lat pracy, które uprawniają do świadczenia emerytalnego.

W szczególnych przypadkach, kiedy osoby o statusie kombatanta nie posiadają odpowiednich środków do życia istnieje możliwość otrzymania przez nie renty inwalidzkiej lub  emerytury bez względu na lata pracy.

Pomoc Społeczna dla kombatantów

Kombatanci, ale także po ich śmierci wdowy i wdowcy, mogą korzystać ze wsparcia w ramach Pomocy Społecznej w ramach okresowych zasiłków pieniężnych. Pierwszeństwo mają tu jednak te osoby, które ukończyły 70 rok życia.

Zniżki oraz ulgi dla kombatantów

Zgodnie z ustawą o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, osoby posiadające status kombatanta mogą korzystać z:

  • 50 % zniżki na przejazdy komunikacją miejską,
  • 37% zniżki na przejazdy komunikacją kolejową i autobusową.

Ponadto w przypadku osób, które spełniają określone w ustawie warunki mogą liczyć na specjalne świadczenie, które jest równowartością dodatku kombatanckiego, ryczałt energetyczny oraz dodatek kompensacyjny. Ustawa przewiduje takie uprawnienia dla osób, które:

  • nie są rencistami, emerytami, nie pobierają uposażenia będąc w stanie spoczynku,
  • nie posiadają dochodów z innych źródeł,
  • osiągnęły 55 lat w przypadku kobiet i 60 w przypadku mężczyzn.