Spis treści
Nie jest niczym dziwnym, że osoby w wieku 80 lat lub więcej mają już niewielu przyjaciół, a często są też bez lub z dala od rodziny. Jeżeli nie posiadają dzieci czy wnuków, to rodzeństwo czy kuzynostwo często już nie żyje. Świat poszedł też w taką stronę, że dzieci często mieszkają za granicą i kontakt jest sporadyczny. Problemy zdrowotne dokładają się do samotności w związku z trudnością i obawą przed wyjściem z domu. Z badań wynika, że 3 na 10 seniorów nie ma relacji w żadnych kręgach społecznych. Jak można przeciwdziałać temu zjawisku?
Można powiedzieć, że to nowe zjawisko, a tym samym społeczny problem do rozwiązania. Samotność osób starszych jeszcze jakiś czas temu nie miała miejsca na taką skalę, kiedy wielopokoleniowe rodziny zamieszkiwany pod wspólnym dachem. Jednak obecnie większość seniorów zamieszkuje w gospodarstwach jednopokoleniowych, a wręcz jednoosobowych. Według Raportu o samotności przygotowanego przez Szlachetną Paczkę z 2021 roku, co trzeci Polak po 74 r.ż. mieszka sam, a u 42% ludzi powyżej 80 r.ż. występują objawy depresji. Z danych tych wynika, że 30% osób, dla których w 2020 r. organizowana była Szlachetna Paczka, pozostawała samotna.
Samotność jako choroba cywilizacyjna
Izolacja społeczna w ostatnim roku była dodatkowo nasilonym, bo i wymuszonym przez pandemię zjawiskiem. Nie tylko depresja, ale i demencja i choroby sercowo-naczyniowe są skutkiem przedłużającej się samotności i odizolowania. Białko CRP i Fibrynogen wytwarzają się w organizmie w stanach zapalnych czy urazach. Długotrwałe podwyższenie tych markerów prowadzić może do powstawania w różnych miejscach w ciele stanów zapalnych. Badania wykazały, że ludzie samotni cechują się podwyższonymi wynikami tych właśnie markerów, a tym samym częstszymi dolegliwościami wynikającymi ze stanów zapalnych. Jak można eliminować lub zmniejszać samotność w życiu seniorów? Przede wszystkim należy uwzględnić potrzeby takiej osoby. Samotność może być problemem trudnym do rozwiązania, jeśli dany senior ma na tyle trudną sytuację ekonomiczną, że nie stać go na podstawowe leki czy artykuły spożywcze. Warto też rozeznać, czy osoba taka jest w stanie sama sobie gotować, czy się wykąpać. Potrzeby fizjologiczne muszą być zaspokojone w pierwszej kolejności.
Jak zadbać o pozytywne emocje osób starszych?
Potrzeba przynależności cechuje każdego człowieka niezależnie od wieku. Brak rodziny dla osoby starszej może wiązać się z uczuciem bycia niepotrzebnym. Rozwiązaniem jest nawiązanie relacji z rówieśnikami, a to można uzyskać, dołączając do klubu seniora, koła gospodyń wiejskich, chóru kościelnego lub innych zajęć organizowanych przy parafii czy też klubu książki w okolicznej bibliotece. Osoby starsze mogą też zrzeszać się w klubach emeryta czy domach dziennego pobytu, które działają w wielu miastach. Tam odbywają się zajęcie, podczas których można wspólnie majsterkować, gotować czy szydełkować.
Dużo też zależy od sąsiedztwa, bo być może wcale nie trzeba daleko szukać, i można spotkać rówieśników na swoim osiedlu. Sąsiedzkie spotkania, gry w karty, wzajemna pomoc są czymś na wagę złota dla wielu seniorów. Niektórzy mogą być bardziej aktywni i sprawni od innych oferując odwiedziny, pomoc przy zakupach czy wyjściach na spacer tym, którzy mają więcej ograniczeń. To nie musi być duże grono ludzi, bo w relacjach chodzi o jakość, a nie ilość.
Na koniec nie zapominajmy o sanatoriach. Kto był, ten wie, a kto nie był, a może, niech jedzie i doświadczy tego, że kondycja fizyczna budowana przy pomocy rozmaitych zabiegów jest niczym w porównaniu z intensywnością życia towarzyskiego i dobrej zabawy, jaka tam na każdego seniora czeka. I często okazuje się dużo bardziej prozdrowotna niż niejeden skomplikowany zabieg.
