Spis treści
Zamek Królewski w Warszawie zaprasza na ostatnie dni wystawy „Caravaggio i inni mistrzowie. Arcydzieła z kolekcji Roberta Longhiego”, która gości w Polsce tylko do niedzieli 13 lutego 2022 r. Od listopada wystawę odwiedziło ponad 42 tysiące osób, kolejnych kilkanaście tysięcy uczestniczyło w przygotowanych przez Zamek wydarzeniach towarzyszących wystawie, w tym wykładach, debatach i cyklach edukacyjnych dostępnych również online. Dedykowana wystawie oferta online dotarła do prawie ponad pół miliona odbiorców.
W ten weekend, czyli 12 i 13 lutego 2022 r. wystawa będzie otwarta do godziny 20:00 (ostatnie wejście o godzinie 19:00). Bilety do nabycia już tylko w kasie Zamku. Na ekspozycji można podziwiać „Chłopca gryzionego przez jaszczurkę” pędzla Michaleangelo Merisiego, zwanego Caravaggiem, jednego z najwybitniejszych malarzy w dziejach, a także ponad czterdzieści płócien artystów z Włoch i Europy Północnej XVI i XVII w.
Wśród prezentowanych obrazów znajdą się dzieła takich twórców jak m.in. Lorenzo Lotto, Battista del Moro, Domenico Fetti, Dirck van Baburen, Matthias Stomer czy Jusepe de Ribera.
Caravaggio – Michelangelo Merisi
Michelangelo Merisi, lepiej znany pod przydomkiem Caravaggio, był nie tylko prekursorem baroku, ale także kimś, kto zmienił kierunek rozwoju sztuki ku nowoczesności. Po ponad czterech wiekach od owianej tajemnicą śmierci, nie przestaje fascynować. Każda wizyta jego obrazów poza granicami Włoch to wielkiej rangi wydarzenie kulturalne w kraju gospodarzy.
Caravaggio choć sam nie był święty, skrzydła swojego talentu najpełniej rozwinął na gruncie sztuki sakralnej. Morderca, awanturnik, niepokorna dusza, ale nade wszystko geniusz pędzla, twórca jednych z najwspanialszych dzieł malarskich w dziejach. Swoimi obrazami tyleż zachwycał, co oburzał sobie współczesnych, odważnie wykraczając poza schematy formalne i naruszając obyczajowe tabu.
Główne dzieło na wystawie
Dzieło Caravaggia, które będzie okazja podziwiać na wystawie w Zamku Królewskim w Warszawie, to Chłopiec gryziony przez jaszczurkę. Obraz datowany jest na lata 1596-1597, a więc reprezentuje rzymski, jeszcze młodzieńczy okres twórczości artysty. W tym czasie jego geniusz uwidacznia się już wyraźnie, ale styl znajduje się dopiero we wstępnej fazie krystalizacji.
Na płótnie widać młodego mężczyznę o dość androgynicznej aparycji. W momencie sięgania po owoce zostaje on ukąszony przez skrytego między nimi małego gada. Na twarzy chłopca maluje się niezwykła ekspresja bólu i zaskoczenia, a sama scena stwarza wiele możliwości symbolicznego odczytania. Najpowszechniejsze spośród nich odnoszą się do idei utraty niewinności, zderzenia młodzieńczej naiwności z twardą rzeczywistością, bolesnego uświadomienia sobie dwoistości świata, w którym przyjemność nieuchronnie okupiona jest cierpieniem.
Dzieła innych mistrzów
Oprócz obrazu Caravaggia, na wystawę złoży się ponad czterdzieści obrazów autorstwa innych mistrzów włoskich i północnoeuropejskich. Prace takich malarzy jak m.in. Lorenzo Lotto (przedstawienia świętych) czy Battista del Moro (Judyta z głową Holofernesa) pokażą, jak z przedstawianiem głębokiego światłocienia radzili sobie malarze starsi od Caravaggia.
Największą grupę spośród eksponowanych dzieł stanowić będą prace tzw. caravaggionistów – artystów, na których styl zasadniczy wpływ miały rozwiązania artystyczne wypracowane przez geniusza z Mediolanu. Podziwiać będzie można powstałe na przestrzeni niemal całego XVII stulecia płótna pochodzących z różnych ośrodków włoskich mistrzów, jak m.in. Domenico Fetti (Pokutująca Maria Magdalena), Carlo Saraceni (Znalezienie Mojżesza przez córki faraona i Judyta z głową Holofernesa), Giovanni Battista Caracciolo (Złożenie do grobu), Mattia Preti (Zuzanna i starcy) czy Filippo di Liagno (Nocny biwak w świetle księżyca).
Mniej liczny, ale równie interesujący pod względem artystycznym jest zespół malowideł autorstwa odwołujących się do stylu Caravaggia artystów z krajów leżących na północ od Alp – Francji i Holandii. W grupie tej znajdą się obrazy m.in. Valentina de Boulogne (Zaparcie się św. Piotra), Dircka van Baburena (Pojmanie Chrystusa), Matthiasa Stomera (dwie sceny z historią Tobiasza) i Gerrita van Honthorsta (Czytający mnich).
Spuścizna Roberta Longhiego
Prezentowane dzieła pochodzą z kolekcji zgromadzonej przez Roberta Longhiego (1890-1970), włoskiego historyka sztuki, autora fundamentalnych opracowań na temat twórczości Caravaggia i kuratora wystaw jej poświęconych, jednego z najwybitniejszych znawców tematu. Obecnie kolekcja jest własnością Fondazione di Studi di Storia dell’Arte Roberto Longhi (Fundacji Roberta Longhiego) z siedzibą we Florencji.
Civita Mostre e Musei
Współorganizatorem wystawy jest Civita Mostre e Musei – spółka działająca kreatywnie w sektorze kultury, od 30 lat będąca liderem w zakresie w promocji włoskiego dziedzictwa kulturowego, aktywna w wielu obszarach: od produkcji i organizacji wystaw przez usługi muzealne po projektowanie kultury.
Kurator wystawy: prof. Maria Cristina Bandera, Fundacja Roberta Longhiego (Fondazione di Studi di Storia dell’Arte Roberto Longhi)
Kuratorzy polskiej edycji wystawy: dr Artur Badach – kierownik Ośrodka Sztuki Zamku Królewskiego w Warszawie, Zuzanna Potocka-Szawerdo – kustosz Ośrodka Sztuki Zamku Królewskiego w Warszawie.
Szczegółowe informacje: https://www.zamek-krolewski.pl/
