Brak spadkobierców – co się stanie z moim mieszkaniem po śmierci?

Vintage room with wallpaper and old fashioned armchair

Mimo, że katalog osób uprawnionych do dziedziczenia ustawowego jest obszerny, a ostatnio został przez ustawodawcę rozszerzony, zdarzyć się może, że spadkodawca nie będzie miał żadnych żyjących spadkobierców ustawowych.

Na wstępie warto wskazać katalog osób uprawnionych do dziedziczenia ustawowego. W pierwszej kolejności dziedziczyć będą: małżonek oraz nasze dzieci.
Natomiast jeśli nasze dzieci nie dożyją otwarcia spadku – ich zstępni.
W drugiej grupie uprawnionych do spadkobrania jest nasz małżonek,  nasi rodzice
i rodzeństwo – jeśli któreś z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, a w miejsce zmarłego  rodzeństwa – ich zstępni. W następnej grupie, gdy nie ma uprawnionych
do dziedziczenia z dwóch poprzednich grup, dziedziczą nasi dziadkowie, ich zstępni
oraz nasi pasierbowie, tj. dzieci naszego małżonka.

Jak widać, katalog osób uprawnionych do dziedziczenia po nas jest bardzo szeroki
i trudno sobie wyobrazić sytuację, w której nie będzie żadnego krewnego uprawnionego do objęcia po nas spadku. Jednak w tym miejscu należy wyraźne zaznaczyć, że do powyższej sytuacji, nie musi dojść wyłącznie z ich wcześniejszego zgonu.
Osoba uprawniona do dziedziczenia zgodnie z ustawą może zostać uznana za niegodną dziedziczenia lub też taka osoba może po prostu spadek odrzucić.
Co w takiej sytuacji stanie się z naszym majątkiem, którego głównym składnikiem
(z reguły) jest nieruchomość w postaci mieszkania? W przypadku gdy nie sporządzimy testamentu, spadek po nas, a więc cały majątek, przypadnie gminie ostatniego miejsca naszego zamieszkania i w takiej sytuacji to gmina będzie naszym spadkobiercą ustawowym. Natomiast w sytuacji, kiedy naszego ostatniego miejsca zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej nie będzie można ustalić albo zamieszkiwaliśmy za granicą aż do śmierci, spadek po nas przypadnie Skarbowi Państwa i jak w przypadku dziedziczenia przez gminę, będzie on naszym spadkobiercą ustawowym.

Dlatego, kiedy jesteśmy świadomi, że żaden z naszych krewnych nie otrzyma po nas spadku, zgodnie z dziedziczeniem ustawowym, powinniśmy pomyśleć o sporządzeniu testamentu. Testament pozwoli nam wskazać osobę, która będzie powołana jako nasz spadkobierca. Niekoniecznie musi to być osoba nam obca, bowiem możemy żyć
w związku nieformalnym, a jeśli nie sporządzimy testamentu, to nasz partner
nie otrzyma po nas żadnego spadku. Co ciekawe, nie musimy zapisywać spadku konkretnej osobie. Cały nasz majątek możemy zapisać wskazanej w testamencie fundacji, a nawet poprzez odpowiednie rozporządzenie testamentowe powołać nową fundację. Wszystko zależy od naszej woli, więc lepiej pomyśleć o tym wcześniej.