Spis treści
Każdy z nas chciałby być jak najdłużej zdrowy i sprawny. Według nowych zaleceń WHO, aby zachować sprawność fizyczną, powinniśmy wykonywać aktywność przez minimum 150-300 minut tygodniowo (o umiarkowanej intensywności, np. codzienne spacery, aerobik w wodzie, ogrodnictwo) lub 75-150 minut (o dużej intensywności, np. marszobiegi, tenis, wspinaczka). Niestety, dotyczy to grupy wiekowej 18-64 lata, która najczęściej prowadzi siedzący tryb życia.
Brak ruchu sprzyja nadwadze, cukrzycy, nadciśnieniu i problemom z jelitami, a przede wszystkim bólom pleców. Co więc możemy zrobić, gdy nie mamy czasu na spacery, a kręgosłup zaczyna nam dawać się we znaki? Natalia Szostek, fizjoterapeutka z La Symetrie Centrum Zdrowia i Urody z podkrakowskich Bibic, wyjaśnia, jaka jest w tym wszystkim rola fizjoterapeuty i kiedy warto się do niego zgłosić.
Prewencja najważniejsza
Jeszcze do niedawna wizyta u fizjoterapeuty kojarzyła się głównie z rehabilitacją, wymuszoną ciężkimi urazami lub wypadkiem. Wtedy taką wizytę uważano za ostatnią formę ratunku. – Na szczęście dzisiaj fizjoterapia jest już postrzegana inaczej, czyli też jako profilaktyka powstawania chorób – mówi mgr Natalia Szostek. – Może to wynikać z chronicznego dyskomfortu, który dotyka osoby pracujące przy biurku. W przeszłości było to uznawane za akceptowalne i nikt z tego powodu nie korzystał z usług fizjoterapeuty. W rezultacie czas, przez który pacjent samodzielnie zmagał się z problemem, był znacznie dłuższy. Obecnie jednak zauważamy, że pacjenci szybciej reagują na problemy z narządem ruchu i zgłaszają się po pomoc.
Profesjonalny fizjoterapeuta mogą zdiagnozować dolegliwość
Często obserwowanym schematem była sytuacja, w której do gabinetu fizjoterapeuty przychodził pacjent borykający się już z mocno nasilonymi dolegliwościami bólowymi. – Na pytanie o to, dlaczego nie przyszedł wcześniej, uzyskiwałam informację, że czekał w kolejce do lekarza lub oczekiwał tygodniami na badania – przyznaje specjalistka La Symetrie. – Tymczasem trzeba pamiętać, że fizjoterapia jest indywidualną specjalizacją, a fizjoterapeuci z prawem wykonywania zawodu diagnozują pacjentów funkcjonalnie już tak naprawdę od pierwszego dnia od wystąpienia dolegliwości.
Na wizytę można więc umówić się natychmiast po pojawieniu się problemów bólowych, a jeśli zajdzie potrzeba pogłębionej diagnostyki, to wykwalifikowany fizjoterapeuta zaleci pacjentowi odbycie także konsultacji lekarskiej lub wykonanie dodatkowych badań.
Od terapii manualnej do diagnostyki komputerowej
Przeważnie w pierwszej kolejności fizjoterapeuta oferuje metodę manualną, która nie do końca prawidłowo postrzegana jest wyłącznie jako masaż. Nie sprowadza się ona bowiem jedynie do rozluźniania mięśni i uzyskiwania w ten sposób ulgi. Prawdziwa fizjoterapia powinna się opierać na tym, żeby dopiero po diagnostyce dostosować narzędzie, które specjalista będzie wykorzystywał w swojej pracy z pacjentem.
Wsparciem jest m.in. zaawansowany sprzęt do diagnostyki komputerowej stóp. – Chodzi tu o ocenę postawy całego ciała, o dynamikę poruszania się, o to, w jaki sposób całe ciało reaguje na ruch – wymienia fizjoterapeutka Natalia Szostek – Tego typu sprzęt jest w stanie sprawdzić także jakość samego chodu. Na co dzień nikt się nad tym nie zastanawia, tymczasem może to wpływać na objawy bólowe całego ciała. To, jak każdego dnia ustawiamy nasze stopy, ma znaczenie w kontekście napięcia ciała, mobilności kolan, stawów i ułożenia kręgosłupa.
Po czym poznać dobrego fizjoterapeutę?
– Pacjenci są przeważnie zdziwieni, że diagnostyka bólu kręgosłupa obejmuje całą postawę ciała, w tym także stopy. Oczywiście, rozmasowując miejscowo mięśnie przykręgosłupowe, również jesteśmy w stanie zapewnić doraźną ulgę w ramach terapii objawowej. Jednak po krótkim czasie pacjent z pewnością powróci do gabinetu, ponieważ dolegliwości nie ustąpią na stałe – tłumaczy specjalistka. – Dobry fizjoterapeuta powinien nieść pomoc, która przyniesie ulgę na lata, czyli naprawić pierwotną przyczynę problemu. W La Symetrie osiągane jest to m.in. dzięki połączeniu wiedzy specjalistów z różnych dziedzin i badaniom diagnostycznym posturalnym wykonywanym na specjalnej platformie do badań.
W ten sposób dobierane są też indywidualnie wkładki do butów, których zadaniem jest wspomaganie efektów prowadzonej terapii. Nie może to jednak zastępować pracy własnej pacjenta. Gdy mamy w ciele mechanizmy, które były „hodowane” przez długie lata, to same ćwiczenia i terapia mogą okazać się po prostu niewystarczające lub efekty wystąpią o wiele później, niż tego oczekujemy. Najważniejsze w całym procesie jest badanie fizjoterapeutyczne: osobiste poznanie pacjenta, jego funkcjonowania, tego, jak chodzi, jak spędza czas, z czym ma problemy na co dzień. Badanie komputerowe może to wspomóc – pozwolić zobaczyć chód w czasie rzeczywistym, np. czy dana osoba obciąża stopy, chodzi na zewnętrznych krawędziach, czy podczas chodu wybija się z palucha, czy ciężar na obydwu nogach jest taki sam, czy chód jest symetryczny. Dobry specjalista powinien wyłapać te wszystkie nieprawidłowości i dobrać odpowiednią terapię.
Nigdy nie jest za późno
Zdaniem fizjoterapeutki La Symetrie nigdy nie może być tak, że jesteśmy na coś za starzy albo że na coś jest za późno. Specjaliści wielokrotnie spotykają się z podejściem pacjentów, że wady postawy można korygować tylko u dzieci, a gimnastyka korekcyjna prowadzona jest wyłącznie w przedszkolach i podstawówkach. To nieprawda. Gdy mamy 30, 40 czy nawet 70 lat, w dalszym ciągu jesteśmy w stanie sobie pomóc. Człowiek nie znajduje się na równi pochyłej, a jego samopoczucie i zdrowie nie musi jedynie się pogarszać. Przy odpowiednim prowadzeniu i wsparciu fizjoterapii, niemal każdy jest w stanie utrzymać swoją sprawność lub przynajmniej spowolnić nieodwracalne procesy fizjologiczne w naszym ciele. Jeśli czyjś problem jest już bardzo zaawansowany, to niezbędna będzie też pomoc lekarza ortopedy, jednak przeważnie – z właściwie dobraną terapią – udaje się skutecznie wzmocnić cały aparat ruchu.
Nawet zdiagnozowane zmiany typu dyskopatia wcale nie oznaczają, że ze zdrowiem pacjenta będzie już tylko gorzej. W tego typu przypadkach po prostu warto zacząć wykonywać ćwiczenia bez zbędnej zwłoki, bo prawdopodobieństwo powrotu do dobrego samopoczucia jest całkiem spore. – Przekonanie, że jest już za późno, jest zdecydowanie błędne i niewskazane, choćby dlatego, że dorosły człowiek ma większą siłę mięśni i lepszą koordynację od dziecka, w związku z czym niektóre efekty może wypracowywać nawet szybciej – konkluduje specjalistka.
Problemy wynikające z siedzącego trybu życia
W ostatnich latach pracownicy biurowi mają coraz więcej problemów związanych z odcinkiem szyjnym, barkami, nadgarstkami i łokciami. Po przebudzeniu odczuwają mrowienie i inne lekkie dolegliwości, które zaczynają się nasilać nawet do tego stopnia, że niektórzy bez własnej woli upuszczają przedmioty trzymane w dłoni. Najlepiej wtedy zrobić kilka kroków wstecz: zauważyć, że szyja boli nas być może od naszej pozycji w pracy, od braku snu, od osłabienia organizmu. Że mrowienie w poszczególnych partiach ciała również musi mieć określone, konkretne podłoże. Nie powinno się zwlekać do momentu, w którym stan jest już bardzo ciężki, ale zmienić swoje nawyki i zgłosić się po pomoc już dzisiaj. Zadbaj o swoje zdrowie tu i teraz, a na pewno znajdziesz dobrego fizjoterapeutę, dzięki któremu zachowasz sprawność ruchową jak najdłużej.
Informacje o specjalistce
Mgr Natalia Szostek – absolwentka studiów magisterskich z Fizjoterapii na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, studiów licencjackich na Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie, a także programu naukowego Hanze University of Applied Science w Holandii. W swojej pracy wykorzystuje wiedzę i doświadczenie zdobyte w pracy w wielu ośrodkach medycznych w Polsce i za granicą, m.in. w ośrodku dla niepełnosprawnych w Stanach Zjednoczonych. Dzięki ciągłej praktyce i systemowi szkoleń współpracuje z pacjentami z dziedziny ortopedii, jak i z problemami przewlekłych bóli kręgosłupa oraz stawów obwodowych. Wykorzystuje holistyczne podejście do leczenia, łącząc techniki z różnych dziedzin medycyny w celu rozwiązania problemu pacjenta. Na co dzień przyjmuje pacjentów w Centrum Zdrowia i Urody La Symetrie w podkrakowskich Bibicach.
