Z uwagi na postępujący proces starzenia się społeczeństwa, częstość występowania zespołów otępiennych wzrasta. Choroba Alzheimera czyli otępienie „starcze” jest najczęstszą przyczyną otępień w wieku podeszłym.
Jest to zwyrodnieniowa choroba ośrodkowego układu nerwowego, która charakteryzuje się deficytem funkcji poznawczych, szczególnie pamięci i zaburzeniami zachowania, w postaci: apatia, pobudzenia i objawów psychotycznych. W 2005 roku w naszym kraju było 5,9 mln seniorów w wieku powyżej 60. roku życia, a według prognoz, w roku 2030 będzie ich ok. 9 milionów.
Problem diagnostyki i terapii schorzeń seniorów nabiera dużego znaczenia. Z uwagi na obserwowane od lat zjawisko starzenia się społeczeństwa, wzrasta odsetek seniorów a więc – wzrasta liczba osób, które cierpią na zespoły otępienne.
Wśród populacji sześćdziesięcioletnich osób, częstość występowania choroby Alzheimera ocenia się na 1%, zaś w populacji dziewięćdziesięciolatków, nawet do 50%.
Choroba Alzheimera to amyloidoza, tj. proces neurodegeneracyjny, w którym następuje nieprawidłowe odkładanie się w mózgu białka amyloidowego z powodu tzw. „kaskady amyloidowej. Jedynym czynnikiem genetycznym, który odgrywa istotną rolę w późnej postaci tej choroby jest gen dla apolipoproteiny E (APO E). Jest to wariant E-4 allelu apolipoproteiny E (19q13.2).
Najwcześniejszym objawem choroby Alzheimera są zaburzenia pamięci. Osoba chora szybko zapomina o sytuacjach, które dzieją się na bieżąco. Często kolejnym objawem tej choroby jest tzw. „wypadanie słów” oraz trudności w prawidłowej orientacji w terenie. Początkowo problemem jest poruszanie się w nieznanej okolicy, a potem w znanym od lat otoczeniu.
U pacjentów, u których farmakologiczne leczenie przestaje być wystarczające albo pojawiają się jego powikłania, rozważa się leczenie operacyjne.
W leczeniu farmakologicznym stosuje się agonistów receptora dopaminergicznego (ropinirol, rotygotyna); obecnie dostępne są preparaty o przedłużonym uwalnianiu które zapewniają stałą (i podobną do fizjologicznej) stymulację receptora dopaminergicznego.
Autor: lekarz medycyny Agnieszka Dorota Szczepanik
Bibliografia
- Kalaria RJ, Maestre GE, Arizaga R et al.: Alzheimer’s disease and vascular dementia in developing countries: prevalence, management and risk factors. Lancet Neurol 2008; 7: 812-826
- Jorm AK, Korten AE, Henderson AS: The prevalence of dementia: a quantitative integration of the literature. Acta Psychiatr Scand 1987; 76: 465-479.
- Ferreira JJ, Katzenschlager R, Bloem BR et al.: Summary of the recommendations of the EFNS/MDS-ES review on therapeutic management of Parkinson’s disease. Eur J Neurol 2013; 20: 5-15
