Miażdżyca (arterioskleroza) jest podstępną chorobą. Zazwyczaj rozwija się niewinnie: senior szybciej się męczy, często bolą go nogi, ma kłopoty z koncentracją i z zapamiętywaniem. Nieleczona miażdżyca prowadzi do zawału serca, udaru mózgu, amputacji kończyny. W związku z tym ważna jest profilaktyka tej choroby i kontrolowanie stężenia cholesterolu.
Miażdżyca jest postępującym procesem chorobowym, który obejmuje duże i średnie tętnice, a jej główną cechą są złożone zmiany występujące w wewnętrznej błonie naczyń. Zmiany miażdżycowe rozwijają się w wyniku przewlekłego procesu zapalno-immunologicznego w ścianach tętnic pod wpływem czynników takich, jak niedotlenienie, oraz wolne rodniki i lipoproteiny (LDL) o niskiej gęstości.
U ok. 50% osób w wieku 55-65 lat miażdżyca powoduje zwężenie naczyń wieńcowych o ok. 50% światła naczynia. Zmiany te są powodem wzrostu ciśnienia. W wyniku, czego dochodzi do zmian chorobowych w sercu.
Choć przyczyny miażdżycy są złożone, najważniejszy czynnik w rozwoju tej choroby to zaburzenia przemian metabolicznych ściany tętnic oraz podwyższony poziom lipidów we krwi.
Istotą miażdżycy jest gromadzenie się lipidów w wewnętrznej błonie naczyń tętniczych. Proces miażdżycy zostaje zapoczątkowany uszkodzeniem tętnic. Do czynników, które uszkadzają tętnice tuż obok frakcji LDL cholesterolu, zalicza się: nadciśnienie tętnicze oraz tlenek węgla i zakażenia bakteryjne, a także czynniki związane z odpornością.
Przy wysokim stężeniu LDL jego cząsteczki wnikają w ściany naczynia, gdzie ulegają utlenieniu przez komórki naczyń krwionośnych. Przeładowane cholesterolem komórki przekształcają się w komórki piankowate, które ulegają rozpadowi, co powoduje tworzenie się złogów cholesterolu poza komórką.
Proces zapalny w organizmie wpływa na uszkodzenie zmienionych przez miażdżycę naczyń wieńcowych.
Związki, które są zawarte w zielonej herbacie działają przeciwzapalne. Działanie polifenoli, które są zawarte w zielonej herbacie pomagają zapobiegać chorobom sercowo-naczyniowym. Wielokierunkowe działanie zielonej herbaty, wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka wystąpienia choroby wieńcowej, zapobieganiem nadciśnieniu oraz miażdżycy. Regularne picie tej herbaty przynosi też inne korzyści dla zdrowia, takie jak zapobieganie otyłości oraz opóźnienie procesu starzenia się organizmu i przeciwdziałanie zmęczeniu. Zielona herbata ma oprócz tego właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne oraz odprężające. Zielonej herbacie przypisuje się skuteczne zapobiegania rozwojowi nowotworów. Warto w związku z tym wzbogacić codzienną dietę o picie tego popularnego i zdrowego napoju.
Nie ma niestety jednego specjalistycznego badania, które pozwoliłoby potwierdzić miażdżycę. Gdy w tętnicach jest za dużo blaszek miażdżycowych, można ją wykryć przy pomocy USG. Na monitorze widoczne są poszerzone i pogrubiałe ściany naczyń. Przydatne jest też badanie USG z Dopplerem, dzięki któremu lekarz ocenia zaburzenia w przepływie krwi przez naczynia. Stan tętnic wieńcowych można ocenić za pomocą tomografii komputerowej i koronografii.
Ryzyko zagrożenia miażdżycą można ocenić badając poziom całkowitego cholesterolu oraz jego frakcji LDL (frakcji złej) i HDL (frakcji dobrej), a także poziom triglicerydów we krwi.
W krajach europejskich przyjęto, że u dorosłych stężenie całkowitego cholesterolu we krwi nie może być wyższe od 200 mg/dl (np. w USA – dopuszcza się stężenie 220 mg/dl). Gdy stężenie to jest większe – należy wykonać badanie frakcji cholesterolu (LDL oraz HDL) a także poziomu triglicerydów.
- całkowity cholesterol < 200 mg/dl
- zły cholesterol- frakcja LDL <130 mg/dl
- dobry cholesterol,- frakcja HDL > 45 mg/dl
- Triglicerydy < 200 mg/dl
Aby obniżyć stężenie cholesterolu, lekarze zalecają przyjmowanie leków. Z preparatów najnowszej generacji wymienia się fibraty, które podnoszą stężenie dobrego cholesterolu (np. lipostat, bezamidin) oraz statyny (np. zocor), obniżające poziom złego cholesterolu i triglicerydów, a podnoszące stężenie dobrego.
Statyny pomagają w spowolnieniu, a nawet cofaniu się zmian miażdżycowych w naczyniach wieńcowych. Bywa, że leki to zbyt mało, aby uratować się np. przed zawałem serca albo udarem mózgu- dlatego należy prowadzić zdrowy tryb życia.
Autor: lekarz medycyny Agnieszka Dorota Szczepanik
Bibliografia:
- Giec L , Choroba niedokrwienna serca. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2003; 98-122.
- Bielecki K., Wiek jako czynnik ryzyka leczenia chirurgicznego chorych w podeszłym wieku, Postępy Nauk Medycznych 11/2008, s. 708-711
- Giec L ,Choroba niedokrwienna serca. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2003; 98-122.
- Giec L , Choroba niedokrwienna serca. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2003; 98-122.
- Pasierski T. Patogeneza miażdżycy i występowania zdarzeń wieńcowych. Post Nauk Med 2002; 1:6-8.
- Polek A, Sobiczewski W, Matowicka-Karna J. P-selektyna i jej rola w niektórych chorobach. Postepy Hig Med Dosw 2009; 63:465-70.
- Miażdżyca, objawy, skutki, profilaktyka i leczenie arteriosklerozy – poradnikzdrowie.pl
