Zaćma u osób w starszym wieku i metody jej usuwania

Portrait of a tired senior businessman

Zaćma, czyli katarakta jest postępującym mętnieniem soczewki oka. W 90 % przypadków zaćma jest skutkiem starzenia się organizmu, choć bywa także wadą wrodzoną.

Co to jest starczowzroczność?

Starczowzroczność, czyli prezbiopia jest naturalnym procesem, który wiąże się z wiekiem, w trakcie którego następuje utrata elastyczności soczewki. U młodych osób soczewka jest elastyczna, dlatego możliwa jest zmiana jej kształtu na bardziej kulistą i zwiększenie jej łamiącej mocy.

Wraz z wiekiem soczewka ulega stwardnieniu oraz traci zdolność do odkształcenia swej powierzchni, co powoduje utratę akomodacji. Oprócz tego proces ten wpływa na spadek napięcia mięśnia rzęskowego. Opisane zmiany powodują zaburzenia prawidłowego zogniskowania przedmiotu, który jest widziany z bliskiej odległości, co określa się oddaleniem punktu bliży.

Kiedy uaktywnia się zaćma?

Zaćma to choroba, która atakuje przede wszystkim seniorów po 60 roku życia, ale zdarza się też młodszym osobom – wtedy przyczyną są urazy oka oraz praca w szkodliwych warunkach lub kontakt oczu z chemikaliami, zapalenie oka czy też przewlekłe choroby (np. cukrzyca) i przyjmowanie pewnych leków. Katarakcie nie można zapobiec. Życie z zaćmą jest bardzo trudne, a problemy ze wzrokiem wpływają na stopniowe ograniczanie aktywności. Jedynym skutecznym leczeniem tej choroby jest zabieg operacyjny.

Utrata elastyczności soczewki postępuje już od ok. 20 roku życia i staje się poważnym problemem klinicznym ok. 40 roku życia, aż do zupełnej utraty zdolności akomodacyjnych ok. 60 roku życia. Pacjent z prezbiopią narzeka na trudności w czasie czytania i wykonywania czynności z bliskiej odległości, a także zaczyna odsuwać coraz dalej od siebie czytany tekst.

Z biegiem lat wzrok przestaje być idealny, ale jego stopniowe pogarszanie nie świadczy o naturalnym procesie, lecz o chorobie. Seniorzy zazwyczaj lekceważą problem, gdyż uważają, że przecież skoro starzeją się, to pogorszenie widzenia jest czymś, co nie wymaga interwencji. Złą praktyką jest noszenie od lat tych samych okularów, mimo, że od dawna nie spełniają one swej funkcji, a nawet w okularach widzenie nie jest prawidłowe.

Jak przebiega zaćma?

Zaćma u każdego, w większości, przebiega inaczej – czasem rozwija się przez kilka miesięcy, czasami długie lata. Efektem tego jest pogorszenie widzenia (może jednocześnie zaatakować obie soczewki). Zaćmę można łatwo rozpoznać. Początkowo lekarz zakłada pacjentowi kolejne szkła korekcyjne oraz prosi, aby czytał konkretne rzędy cyfr oraz liter. Gdy po wielu próbach nie można dobrać szkieł, w których się ostro widzi, trzeba dokładniej przyjrzeć się soczewce.

Jakie są objawy zaćmy

Objawy zaćmy to:

  1. obraz zaczyna być nieostry, zaś coraz silniejsze szkła nie likwidują niewyraźnego widzenia,
  2. jasne kolory postrzegane są, jako ciemniejsze,
  3. lepiej widzi się o zmierzchu i przy zachmurzonym niebie,
  4. w jasnym, dziennym świetle pacjent ma tzw. Olśnienia,
  5. widzenie w nocy albo w ciemnym pomieszczeniu z czasem jest niemożliwe.

Nie istnieje jakiś jednorodny algorytm postępowania, gdy chodzi o wybór leczenia starczowzroczności. Zawsze trzeba indywidualnie prowadzić kwalifikację pacjenta – zależnie od jego pooperacyjnych oczekiwań, oraz aktywności życiowych albo wieku. Pacjent musi być świadomy progresji wady, co wiąże się z koniecznością wykonania ponownego zabiegu.

Operację zaćmy można wykonać w warunkach ambulatoryjnych, w miejscowym znieczuleniu. Na przykład w klinice Retina w Warszawie taki zabieg trwa ok. kwadransa. Gdy operowany odpocznie po zabiegu, może wrócić do domu z osobą towarzyszącą. Jeśli zaćma dotyczy dwóch oczu, wpierw operuje się jedno oko, a po kilkunastu dniach – drugie oko.

W Klinice Retina bez żadnych dodatkowych opłat wszczepia się soczewki o najwyższej, jakości, których właściwości dopasowuje się do specyfiki oka.

Klinika Okulistyczna Gemini w Warszawie, jako pierwsza placówka w Europie (od 2012 roku) przeprowadza laserowe operacje zaćmy przy pomocy femtosekundowego lasera VICTUS. Niektóre etapy operacji, przy klasycznej metodzie przeprowadzane z użyciem instrumentów mikrochirurgicznych, obecnie wykonuje są laserem. Dlatego też w porównaniu z typową operacją zaćmy nowa metoda jest bezpieczniejsza, łagodniejsza i bardziej precyzyjna.

Jedną z częściej stosowanych metod leczenia starczowzroczności jest chirurgia soczewki. Zabieg ten jest stosowany u pacjentów, u których współistniejącym schorzeniem jest zaćma. Może być też wykorzystany, jako refrakcyjny zabieg w przypadku przeziernej soczewki (ang. refractive lens exchange – RLE). Intensywny postęp technologii w przypadku chirurgii soczewki umożliwia tworzenie doskonalszych modeli wewnątrzgałkowych soczewek.

Autor: lekarz medycyny Agnieszka Dorota Szczepanik

Bibliografia:

podobne wpisy:
  1. Ból w starszym wieku i metody leczenia go
  2. Choroba Alzheimera i jej konsekwencje dla osób w starszym wieku
  3. Problemy z miażdżycą u osób w starszym wieku
  4. Upadki po udarze wśród osób w starszym wieku
  5. Dolegliwość ze strony woreczka żółciowego spowodowane zastojem żółci u osób w starszym wieku
  6. Hipercholesterolemia a błędy dietetyczne u osób  w starszym wieku
  7. Wzmocnienie odporności osób w starszym wieku
  8. Zawał i inne choroby serca w starszym wieku
  9. Osteoporoza a skłonność do złamań w starszym wieku
  10. Dieta dla seniora – jak schudnąć w starszym wieku?