Spis treści
Przyjmuje się, że piątki to dzień wstrzemięźliwości od potraw mięsnych. Nie jest to post ścisły obowiązujący w Środę Popielcową i Wielki Piątek, kiedy to ograniczamy pożywienie zarówno w jego ilości, jak i jakości. W te dni nie je się mięsa, ale też je się mniej.
Założenie jest takie, by posiłki ograniczyć do trzech, w tym jeden tylko do syta, a resztę niepełnych. W 2013 r. Episkopat Polski pozostawił wstrzemięźliwość od mięsa we wszystkie piątki, ale zniósł zakaz zabawy i nakaz ograniczania ilości spożywanych posiłków.
Dlaczego pościmy?
Post dla chrześcijan to czas przygotowań do Uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego. Już w IV wieku post trwał 40 dni, jako uczczenie postu, który sam Jezus podjął na pustyni. Środa Popielcowa rozpoczyna okres Wielkiego Postu już od XIV wieku. Popiół symbolizuje oczyszczenie i to też ma na celu post w życiu katolika. Jest ono niezbędne w drodze nawrócenia. Obok postu służy temu jeszcze modlitwa i jałmużna. Czterdzieści dni Wielkiego Postu to symboliczna liczba oznaczająca czas, jaki potrzebny jest człowiekowi, by mógł stanąć przed Bogiem. Człowiek, jako jednostka grzeszna nie może spotkać się z Bogiem bez takiego przygotowania. Mojżesz 40 dni pościł na górze Synaj, oczekując na tablice 10 przykazań, a Eliasz wędrował do Bożej Góry Horeb na spotkanie z Bogiem, który objawił się pod postacią szumu wiatru. Jak obecnie wygląda post?
Rodzaje postu
Kościół rzymskokatolicki wyróżnia obecnie post ścisły, post eucharystyczny oraz wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych.
- Post ścisły dotyczy Środy Popielcowej i Wielkiego Piątku. Oznacza ograniczenie ilości spożywanych posiłków i powstrzymanie się od jedzenia mięsa i potraw mięsnych. W Polsce post ścisły to spożycie w ciągu dnia tylko jednego pełnego posiłku i dwóch niepełnych. Kodeks prawa kanonicznego określa szczegóły i zasady postu ścisłego.
- Post eucharystyczny to nie spożywanie posiłków na godzinę przed przyjęciem komunii świętej w czasie mszy świętej.
- Wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, czyli post zwykły, który obowiązuje w każdy piątek w roku poza uroczystościami, czyli dniami liturgicznymi najwyższej rangi. Takim dniem jest np. pierwszy piątek po Wielkanocy. W taki dzień wstrzemięźliwość nie obowiązuje. Zgodnie z kodeksem prawa kanonicznego z 1983 r. post nie dotyczy już Wigilii Bożego Narodzenia, choć dekret prymasa Polski jednak zaleca wstrzemięźliwość w ten dzień.
Kogo obowiązuje post wg kościoła rzymskokatolickiego?
Post eucharystyczny obowiązuje wszystkich, którzy przystępują do komunii świętej. Wyjątki stanowią osoby chore i ich opiekunowie, ale też kapłani, którzy prowadzą mszę świętą po raz kolejny w danym dniu. Post ścisły w Wielki Piątek obowiązuje wszystkich wiernych od 18 r.ż. do dnia osiągnięcia 60 r.ż. Osoby, które ukończyły 14 r.ż. zobowiązuje się do postu w Środę Popielcową oraz wszystkie piątki w roku poza uroczystościami. Wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych we wszystkie piątki w roku obowiązuje od 14 r.ż. do końca życia. Osoby chore są z tego obowiązku zwolnione. Wyjątek stanowią również osoby, które nie mają wpływu na rodzaj otrzymywanego pokarmu. Proboszcz parafii może w szczególnych okolicznościach zwolnić niektórych wiernych czy całe rodziny z postu nakładając jednocześnie na nich formę zadośćuczynienia, np. modlitwę w jakiejś intencji czy jałmużnę.
Post, jako element pokuty i nawrócenia jest niezbędnym elementem przygotowania się do uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego i do tego, by tajemnicy Zmartwychwstania można było doświadczyć w swoim życiu.
